فروشگاه مانیتور هارمن | مانیتور فابریک انواع خودرو ایرانی و خارجی
در دنیای خودروسازی، واتر پمپ یکی از عناصر بسیار مهم و کلیدی است که بر عملکرد و عمر مفید خودروها تأثیرگذار است. این قطعه مسئولیت تنظیم دمای پیشرانه و حفظ عملکرد بهینه موتور خودرو را بر عهده دارد. در این مقاله، به بررسی عمقی نقش و اهمیت واتر پمپ در سیستم خنک‌کننده خودروها می‌پردازیم و علائمی که نشان دهنده ای خرابی این قطعه هستند را جزئی‌تر مورد بررسی قرار می‌دهیم.
واتر پمپ عنصری بسیار بنیادین در سیستم خنک‌کننده خودروهاست. این وظیفه دقیق و ضروری این قطعه در تنظیم دمای موتور و حفظ عملکرد بهینه آن است. واتر پمپ نقش‌های چندگانه‌ای دارد، از جمله تنظیم دما، گردش مایع خنک‌کننده، روان کاری صاف شفت‌ها و بیرینگ‌ها، آب‌بندی مکانیکی، و … را برعهده دارد.
همچنین، واتر پمپ‌ها در انواع مختلفی وجود دارند که هر کدام ویژگی‌ها و عملکردهای منحصربه‌فردی دارند. این انواع شامل واتر پمپ‌های گریز از مرکز، واتر پمپ‌های دنده‌ای، واتر پمپ‌های پروانه‌ای و… هستند. هر کدام از این انواع واتر پمپ برای موارد خاصی مانند خودروهای پرفورمنس یا خودروهای اقتصادی استفاده می‌شوند.
در این مقاله، ما به تفصیل به بررسی هر یک از این علائم و عوامل خرابی واتر پمپ می‌پردازیم تا شما بتوانید عملکرد و وضعیت واتر پمپ خودرو خود را به بهترین شکل ممکن نظارت کنید. این اطلاعات به شما کمک خواهد کرد تا از عمر مفید و عملکرد بهینه موتور خودروتان بهره‌برداری کنید و از خرابی‌های ناگهانی جلوگیری کنید.
بیشتر بخوانید: دلایل صدای جیرجیر ماشین
واتر پمپ چیست
همانطور که پیش تر گفتیم واتر پمپ یکی از مؤلفه‌های بسیار حیاتی در سیستم خنک‌کننده خودروها است. وظیفه اصلی این قطعه، مدیریت دمای موتور و تنظیم حرارت آن است. واتر پمپ با گرداندن مایع خنک‌کننده بهینه می‌کند و از داغ شدن پیشرانه جلوگیری می‌کند.
نقش و وظایف واتر پمپ در خودرو
- گردش مایع خنک‌کننده: وظیفه اصلی واتر پمپ، گرداندن مایع خنک‌کننده در سیستم خنک‌کننده میان پیشرانه، رادیاتور و بخش‌های دیگر خودرو است. این گردش مایع باعث انتقال حرارت از موتور به مایع و از آنجا به رادیاتور می‌شود تا خنک شود.
- تنظیم دما: واتر پمپ در فرایند احتراق کمک می‌کند و با تنظیم دمای پیشرانه، از داغ شدن آن جلوگیری می‌کند. این تنظیم دقیق دما باعث حفظ عملکرد بهینه موتور و جلوگیری از افت عملکرد در دماهای بیش از حد گرم یا کم می‌شود.
- روان کاری: برخی از واتر پمپ‌ها برای افزایش عمر مفید و کارایی، شفت و بیرینگ‌ها را با روان کاری اصطکاک کم طراحی می‌کنند. این کار باعث می‌شود واتر پمپ با حداقل سایش و سایر مشکلات عمل کند.
- آب‌بندی: برخی از واتر پمپ‌ها دارای آب‌بندی مکانیکی هستند که از نشتی مایع خنک‌کننده جلوگیری می‌کنند. این ویژگی مهم برای حفظ ترتیب و کارایی سیستم است.
- تایمینگ: در برخی از پیشرانه‌ها، واتر پمپ برای هماهنگ کردن عملکرد زنجیر یا تسمه تایم به کار می‌رود. این عملکرد تنظیم و همگام‌سازی سوپاپ‌ها و پیستون‌ها را بهبود می‌بخشد.
واتر پمپ‌ها در ساختارها و اندازه‌های مختلفی طراحی می‌شوند تا به نیازهای مختلف خودروها پاسخ دهند. این تنوع در انواع و مدل‌های واتر پمپ‌ها، این امکان را می‌دهد تا انتخاب مناسبی برای هر نوع خودرو داشته باشیم و از عملکرد بهینه و سلامت سیستم خنک‌کننده خودرو اطمینان حاصل کنیم.
بیشتر بخوانید: علت ترمز نگرفتن خودرو در سرعت بالا
انواع واتر پمپ ماشین
انواع مختلفی از واتر پمپ‌ها وجود دارند که هر یک با ویژگی‌ها و مزایا خاص خود به کار می‌روند. در ادامه به معرفی انواع واتر پمپ‌های ماشین خواهیم پرداخت.
واتر پمپ گریز از مرکز
در این نوع واتر پمپ‌ها، پروانه برای تولید نیروی گریز از مرکز به کار می‌رود. این نیرو باعث حرکت مایع خنک‌کننده در سیستم می‌شود. واتر پمپ‌های گریز از مرکز به خاطر دوام و راندمان بالایشان شناخته می‌شوند و روی خودروهای رایج به وفور استفاده می‌شوند.
واتر پمپ دنده‌ای
در این نوع واتر پمپ‌ها، از دنده‌ها برای انتقال انرژی پیشرانه به مایع خنک‌کننده و گردش در سیستم استفاده می‌شود. مدل‌های دنده‌ای معمولاً در خودروهای سنگین و باری به کار می‌روند و دارای گردش مایع و دوام بالایی هستند.
واتر پمپ پروانه‌ای
این نوع واتر پمپ‌ها از پروانه برای گردش مایع خنک‌کننده استفاده می‌کنند و با واتر پمپ‌های گریز از مرکز شباهت دارند. با این تفاوت که واتر پمپ‌های پروانه‌ای معمولاً ابعاد کوچک‌تری دارند و در خودروهای جمع‌وجور به‌خصوص خودروهای شهری بکار می‌روند.
واتر پمپ پره‌ای
در این نوع واتر پمپ‌ها، پره‌ها برای حرکت مایع خنک‌کننده طراحی شده‌اند. این واتر پمپ‌ها به خاطر قابلیت اطمینان بالا و جریان مایع خنک‌کننده زیاد درخودروهایی با نیاز به سرعت بالا به‌ویژه در شرایط پرفورمنس به کار می‌روند
واتر پمپ توربینی
این واتر پمپ‌ها از توربین برای چرخش مایع خنک‌کننده استفاده می‌کنند. آنها مشابه انواع گریز از مرکز هستند اما کارایی بهتری دارند و معمولاً در خودروهای پرفورمنس و ورزشی به‌کار می‌روند.
اصلی ترین دلایل خرابی واتر پمپ خودرو
عوامل مختلفی میتوانند باعث خرابی واترپمپ خودرو باشند که در ادامه شما را با انواع آن ها اشنا میکنیم.
بیشتر بخوانید: واشر سرسیلندر چیست؟
استهلاک
یکی از دلایل اصلی خرابی واتر پمپ خودرو است، با گذشت زمان قطعات مکانیکی در واتر پمپ مستهلک می‌شوند. این استهلاک تدریجی کیفیت و عملکرد این قطعه را تضعیف می‌کند. علاوه بر این، استهلاک می‌تواند گردش مایع خنک‌کننده در پیشرانه را تحت تأثیر قرار داده و منجر به داغ شدن پیشرانه خودرو شود. به عبارت دیگر، قطعات کهنه شده و استهلاک‌یافته واتر پمپ قادر به انجام کار بهینه نیستند و این موجب مشکلات گرمایی و خرابی سیستم خنک‌کننده می‌شود.
نگهداری نامناسب
عدم انجام سرویس‌های دوره‌ای و منظم برای واتر پمپ می‌تواند به مسدود شدن مسیر عبور مایع خنک‌کننده توسط ذرات آلاینده و گردوغبار منجر شود. این موجب کاهش جریان مایع و در نتیجه خرابی و کاهش عملکرد واتر پمپ می‌شود. نادرستی در نگهداری و خدمات به موقع به افزایش احتمال خرابی و نیاز به تعمیرات گران‌قیمت می‌انجامد. بنابراین، سرویس‌دهی منظم و نگهداری صحیح از واتر پمپ ضروری است تا عمر این قطعه افزایش یابد و سیستم خنک‌کننده خودرو به خوبی عمل کند.
گرفتگی یا خوردگی
گردگیری ذرات ریز، زنگ زدگی آهن، و آلاینده‌ها در مایع خنک‌کننده می‌تواند مسیر عبور مایع را مسدود کرده و باعث افت جریان مایع شود. همچنین خوردگی ممکن است در اثر تماس با مواد مختلف و تغییر دماهای متعدد رخ دهد و به تالیف واتر پمپ و آسیب دیدن آن منتج شود.
داغ کردن
اگر واتر پمپ به دلیل مشکلاتی نظیر خرابی ترموستات یا گرفتگی سوپاپ‌های رادیاتور داغ شود، می‌تواند موجب از کار افتادن و خرابی آن شود. این موضوع می‌تواند به افت جریان مایع خنک‌کننده و داغ شدن پیشرانه منجر شود.
علائم خرابی واتر پمپ
حال با دلایل خرابی این قطعه آشنا شدید بهتر است با علائم خرابی واتر پمپ نیز آشنا شوید تا در صورت مشاهده این گونه علائم سریعا به مکانیکی مراجعه نمایید.
نشتی مایع خنک‌کننده
این یکی از واضح‌ترین نشانه‌های خرابی واتر پمپ خودرو است. هر نوع نشتی در مایع خنک‌کننده نگران کننده است. این نشتی معمولاً در جلو و مرکز پیشرانه قابل رؤیت است. البته باید توجه داشت که اگر در روزهای گرم تابستان آب روی زمین دیده می‌شود، این ممکن است به دلیل استفاده از کولر باشد و دارای رنگ سبز یا صورتی مشابه مایع خنک‌کننده نیست. اگر مایع خنک‌کننده در رادیاتور کاهش می‌یابد و نشتی آشکار نیست، این احتمالاً نشانه‌ای از خرابی واتر پمپ است.
روشن شدن چراغ هشدار مایع خنک‌کننده
اگر چراغ هشدار مایع خنک‌کننده در داشبورد روشن شود، این نیز یک نشانه مهم از مشکلات واتر پمپ می‌باشد. این نشانه نشتی یا کاهش مایع خنک‌کننده را نشان می‌دهد و باید فوراً تعمیر شود.
بالا رفتن آمپر آب
در صورتی که آمپر آب خودرو به طور غیرطبیعی افزایش یابد یا چراغ هشدار داغ کردن پیشرانه روشن شود، این نیز نشانه‌ای از خرابی واتر پمپ است. این مسئله به نقض عملکرد واتر پمپ اشاره دارد.
بیشتر بخوانید: تسمه تایم چیست؟
صدای شبیه ناله بلند
اگر صدایی شبیه به ناله از ناحیه پیشرانه شنیده می‌شود و با افزایش دور موتور صدا شدیدتر می‌شود، این ممکن است ناشی از مشکلات واتر پمپ باشد. این صدا معمولاً به علت شل شدن تسمه‌پروانه در پولی و یا خرابی بیرینگ‌های پولی ایجاد می‌شود.
